Kolonieroute
Punt 2
IJskelder
De ijskelder die u hier ziet dateert uit de beginjaren van de bedelaarskolonie Ommerschans. De kelder is voornamelijk gebruikt als aardappelbewaarplaats. Nu is het een winterslaapplaats voor vleermuizen.
Oudheid
De oudste sporen van ijskelders of ijshuizen leiden naar 2000 voor Chr. in o.a. Iran en China. De eerste ijskelders in West-Europa dateren uit de tijd van de volle en late Middeleeuwen (1000-1500 na Chr.). De ijskelder van de Ommerschans is weer van veel latere datum en stamt uit de beginjaren van de bedelaarskolonie Ommerschans.
Bewaarplaats voor ijs
Gangbare westerse ijskelders bestaan meestal uit gemetselde, vaak met aarde bedekte en door bomen beschaduwde ondergrondse ruimtes, die in de winter met zoveel mogelijk natuurlijk ijs uit nabijgelegen en bevroren vijvers en grachten werden gevuld. Door het ijs af te dekken met stro of zaagsel kon het tot ver in de daaropvolgende zomer worden bewaard. Het ijs werd gebruikt om eten, drinken of ruimtes mee te koelen. Soms werd het gebruikt als remedie tegen koorts en andere kwalen.
IJskelders werden dus voornamelijk gebruikt om natuurlijk ijs op te slaan en te bewaren en niet zozeer als bewaarplaats voor levensmiddelen. Met de opkomst van diepvriezers en koelkasten raakten ijskelders in onbruik.
Aardappelbewaarplaats
De ijskelder van de Ommerschans, waar u nu voor staat, dateert uit ca 1823. Feitelijk is het geen kelder maar een bovengrondse, tonvormige constructie, afgedekt met grond. De temperatuur in de ruimte is door het jaar heen vrij constant en bedraagt ca. 6 °C. De kelder is vanaf de bouw tot ca. 1970 voornamelijk gebruikt als aardappelbewaarplaats en niet om natuurijs op te slaan en te bewaren. Tussentijds heeft hij ook nog gediend als opslagplaats voor turf. Op dit moment is het een winterslaapplaats voor vleermuizen.
In het Nederlandse Rijksmonumentenregister zijn in totaal 136 ijskelders opgenomen, waaronder die van de Ommerschans. De meeste bevinden zich op landgoederen en bij kastelen.
