Het is 1818. Het gaat niet goed met het Koninkrijk der Nederlanden. Napoleon heeft het land als 'Koninkrijk der Armen' achtergelaten. Een derde van de bevolking is afhankelijk van de hulp van anderen. De sociaal bewogen Generaal Johannes van den Bosch komt als redder in nood met een ambtieus plan om de armoede te bestrijden en richt de Maatschappij van Weldadigheid op. Het begin van een invloedrijke geschiedenis.
Het is 1818
De Maatschappij van Weldadigheid sticht zeven landbouwkoloniën: vijf in Nederland en twee in België. De Koloniën bevinden zich aan de rand van het land op goedkope woeste heidegrond. Als eerste wordt de Proefkolonie Frederiksoord opgericht. Op deze plek in Zuidwest-Drenthe staan 52 boerderijtjes klaar om de arme stedelingen te ontvangen. Hier kunnen ze op werk en onderdak rekenen in ruil voor arbeid op het land.
'Het doel der Maatschappij is hoofdzakelijk om den toestand der armen en lagere volksklassen te verbeteren door aan die mensen arbied, onderhoud en onderwijs te verschaffen en hen uit doen toestand van verbastering op te beuren en tot een hoogere beschaving, verlichting en werkdadigheid op te leiden.'
Vrije Koloniën van Weldadigheid
Na Frederiksoord volgen als snel Wilhelminaoord en Willemsoord. Elke Kolonie is anders maar overal ontstaat een nieuw en gelijksoortig landschap met kenmerkende rechte lanen en waterwegen. De kinderen in deze Vrije Koloniën gaan verplicht naar school en er is een eigen ziekenfonds. Er komen kerken, winkels, scholen en zelfs rustoorden. Met deze sociale voorzieningen loopt de Maatschappij van Weldadigheid 80 jaar vooruit op de rest van Nederland en wordt daarmee beschouwd als de bakermat van onze huidige verzorgingsstaat.
Onvrije Koloniën van Weldadigheid
Voor bedelaars en landlopers die niet uit vrije wil naar het platteland willen verhuizen, worden de Onvrije Koloniën gesticht. Ook weeskinderen vonden hier een plek. In Ommerschans, Veenhuizen en het Vlaamse Merksplas liet Johannes van den Bosch drie gestichten bouwen waar ze verplicht naartoe gestuurd werden om te worden 'verpleegd tot een beter bestaan'. Hadden de bewoners in de Vrije Koloniën uitzicht om als goede burgers terug te keren in de samenleving, die hoop was er in de Dwangkolonie niet.
Familie van je?
Meer dan één miljoen mensen stammen af van de in totaal 100.000 armen, landlopers, paupers, verlaten kinderen, wezen en vondelingen die sinds 1818 naar de Koloniën van Weldadigheid werden gestuurd. Ben je ook benieuwd of jouw roots hier liggen? Het zou zomaar kunnen!
Ontdek het op allekolonisten.nl