Staatsbosbeheer geeft de natuur zoveel mogelijk rust in het gebied van de Ommerschans. Deze stapstenen zijn een kunstwerk die de rust in het gebied willen benadrukken.
De laatste jaren bevordert Staatsbosbeheer een verwildering van het gebied. Dit biedt ecologisch veel voordelen. Vooral de rust en de dichte en gevarieerde flora biedt beschutting en voedsel in het verder grotendeels open landschap. Zo zijn er reeën, zangvogels, spechten, uilen, vleermuizen en boomkikkers waargenomen. De meest voorkomende boomsoorten zijn de eik, es, beuk en populier. Ook is er een rijke stinzevegetatie aanwezig, verwilderde voorjaarsbloemen met gele anemoon, kraailook, boerencrocus en bosgierstgras.

Groenelementen uit de schanstijd (1623-1800) zijn nog beperkt aanwezig. Aarden fortificaties, aarden wallen met grachten zoals de Ommerschans, hebben vaak specifieke beplanting. Daarbij gaat het om beplanting die militaire functies ondersteunt en die nuttig is voor levensonderhoud en huisvesting. Denk aan allerlei stekelstruiken als meidoorn en sleedoorn. Die binnendringen van vijand en munitie kunnen belemmeren. Bepaalde houtsoorten zijn nuttig voor geweerkolven (walnoot) of wagenwielen (iep). Vruchtbomen, notenbomen en groentes zijn nuttig als aanvulling op het menu. Maar vooral ook brandhout (els, eik en iep) voor de bakkersoven en verwarming is onmisbaar.
